Zespół bólowy rzepkowo-udowy jest jedną z najbardziej powszechnych dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Ból wynika z przeciążenia stawu rzepkowo-udowego. Wśród przyczyn przeciążenia wyróżnia się zmiany w chrząstce stawowej, w kości, zmiany okołostawowe, pozastawowe i ogólnoustrojowe. Łatwość, z jaką ulega przeciążeniom staw kolanowy wynika z jego budowy, ruchomości i braku stabilności. Staw kolanowy jako największy staw ustroju ludzkiego, jest zbudowany z dwóch stawów: udowo-piszczelowego i rzepkowo-udowego. Oba te stawy nie są dopasowane wzajemnie swoimi krzywiznami. Ich zwartość zależy głównie od systemu więzadłowego. Układ mięśniowy również stabilizuje staw kolanowy, chociaż w mniejszym stopniu zapewnia bezpieczeństwo powierzchniom stawowym. Z drugiej strony, mięśnie działając w warunkach statyki i dynamiki, mogą czasem przeciążać powierzchnie stawowe, nawet w warunkach pełnej wydolności zdrowego stawu, doprowadzając do wczesnych zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających. Istotą niekorzystnego działania mięśni na staw rzepkowo-udowy jest zaburzenie współdziałania w rozwijaniu siły i szybkości skurczu poszczególnych głów mięśnia czworogłowego (zwłaszcza przyśrodkowej i bocznej), jak równieŜ zakłócenia proporcji wielkości udziału prostowników i zginaczy goleni w stawie kolanowym, przywodzicieli i odwodzicieli oraz rotatorów zewnętrznych i wewnętrznych uda w stawie biodrowym. Zespół rzepkowo-udowy jest poddawany także znacznym obciążeniom w codziennych warunkach, np.: schodzenie schodami, używanie obuwia z wysokimi obcasami, duża aktywność ruchowa, szczególnie podczas biegania. U osób chorych z bolesnym stawem rzepkowo-udowym często bezkrytycznie stosowane są ćwiczenia wzmacniające mięsień czworogłowy uda, dodatkowo naraŜając wspomniany staw na jego przeciążenie i uszkodzenie. Na podstawie analizy wielkości obciążenia powierzchni stawu rzepkowo-udowego i udowo-piszczelowego oraz warunków mechanicznych dla mięśni działających na te stawy, z uwzględnieniem wielkości ramion siły w funkcji kąta stawowego, oraz roli hypomochlionu jakim jest rzepka, oceniono stopień zagrożenia stawu kolanowego. Przedstawiono sposoby postępowania w codziennych czynnościach, używania wkładek ortopedycznych, wyboru właściwego obuwia. Podano przykłady właściwych ćwiczeń wzmacniających poszczególne mięśnie w warunkach zachowania bezpieczeństwa dla stawu rzepkowo-udowego i uczynnienia w tym celu elementów kompensacji wewnętrznej, w układzie otwartego lub zamkniętego łańcucha biokinematycznego kończyny dolnej.