Przegląd Religioznawczy
Kościół katolicki nie jest jedyną instytucją wrażliwą na to, co się o nim mówi oraz jak się o nim mówi. W tym jednak przypadku ma to szczególnie duże znaczenie, bowiem wiąże się nie tylko z budowaniem lub rujnowaniem jego pozycji społecznej, ale także z wiązaniem przez członków tej wspólnoty nadziei na takie życie, które będzie pozbawione nieszczęść i niedogodności tego świata, a mówiąc językiem wierzących...
Nawiązując do wyborów samorządowych w Polsce, które odbyły się 21 października (I tura) i 4 listopada (II tura) 2018 r., tradycyjnie przy okazji tego typu wydarzeń, które dotyczą przejawów demokracji lokalnej, w debacie publicznej pojawia się wiele pytań na temat istoty i roli samorządu terytorialnego we współczesnym państwie demokratycznym, np. pytań o to, czy nowożytny samorząd terytorialny jest...
The aim of this paper is to analyze the ways in which religious symbols are present in non-religious spheres of contemporary European culture. It is widely known that, as a result of secularization, religious symbolic language is no longer present in the public sphere and culture of contemporary European societies in the same way as it was in the past. At first sight, it seems that it has lost its...
W ramach trwającej wiele wieków refleksji antropologicznej nad charakterem istnienia człowieka w kulturze doszło do przypisania mu serii immanentnych cech. W wyniku tego powstał np. homo faber czy homo religiosus. Punktem wyjścia tego tekstu jest ujęcie człowieka jako homo ludens („człowiek bawiący się”), którego autorem jest holenderski orientalista, historyk i teoretyk kultury Johan Huizinga. Myśląc...
Floripa to popularna nazwa wyspiarskiej części stolicy stanu Santa Catarina w Brazylii – Florianópolis. Pojawiłam się tutaj po raz pierwszy pod koniec 2014 r. i spędziłam kilka miesięcy na tutejszym uniwersytecie federalnym (UFSC), zajmując się razem z zespołem brazylijskich religioznawców i socjologów religii badaniami brazylijskiego rynku religijnego w ramach stypendium Fellow Mundus. Wróciłam w...
Światowe Spotkania Rodzin to spotkania katolickich rodzin z całego świata z papieżem, organizowane przez Papieską Radę ds. Rodziny. Inicjatorem tych spotkań był papież Jan Paweł II. Odbywają się co trzy lata, a każde jest poprzedzone międzynarodowym sympozjum teologiczno-duszpasterskim. Głównym celem zwoływania przez papieża Światowych Spotkań Rodzin jest prowadzenie dialogu, ukazywanie roli rodziny...
Omawiając fenomen twórczości Tadeusza Micińskiego (1873-1918), Jan Stur (1895-1923) napisał: „Zrozumieli wieszcze rzecz najważniejszą: należy powiedzieć ludowi, by czynił w ten a ten sposób dla dobra ojczyzny. Spyta lud: czemu mamy dla ojczyzny cierpieć i ofiarować dobytek nasz i wygodę naszą? A wonczas – materjalizm nie wystarczy.
Problem badawczy podjęty w tym artykule można ująć w postaci pytania: Jak kształtowały się losy zakonnych powołań kobiecych – sióstr i męskich – braci w Polsce w latach 1900-2017 w świetle istniejących statystyk kościelnych i wyników badań socjologicznych? Odpowiadając na to pytanie, należy wziąć pod uwagę zarówno liczebność kandydatów obojga płci do życia zakonnego, przyjmowanych do wspólnot zakonnych...
Niestety, dopóki co, nie wygląda na to, aby hierarchom Kościoła katolickiego w Polsce bardzo zależało na ujawnianiu występujących w nim takich wstydliwych zjawisk jak pedofilia. Jeśli dzisiaj decydują się oni o nich mówić publicznie, to stało się tak m.in. za sprawą głośnych procesów wytoczonych w kilku krajach zachodnich księżom pedofilom oraz pewnych zachęt idących z Rzymu. W tej glosie do tego...
Richard Wagner był jednym z największych kompozytorów w historii muzyki, twórcą przede wszystkim dzieł operowych, a jednocześnie teoretykiem sztuki. Jego ostatnim utworem muzycznym jest misterium sceniczne w trzech aktach Parsifal, którego premiera odbyła się 26 lipca 1882 r. podczas Festiwalu w Bayreuth. Po śmierci Wagnera, która nastąpiła rok później, Parsifal był dramatem muzycznym cieszącym się...
Autorzy współczesnych opracowań na temat ezoteryki zachodniej często mówią o niej – w swoim imieniu lub przytaczając opinie źródeł – jako o swego rodzaju tradycji ezoterycznej, na początku której znajduje się późnostarożytny gnostycyzm lub hermetyzm, a jednym z najważniejszych ogniw są rodzące się na przełomie XIX i XX wieku teozofia i antropozofia . W związku z tą obserwacją oraz z moimi badaniami...
Od samego momentu wyboru na Stolicę Piotrową w dniu 13 marca 2013 roku papież Franciszek jest postacią wzbudzającą rozliczne kontrowersje i dyskusje w wielu różnorodnych środowiskach. Niestandardowe działania, wykraczające często poza przyjęte za oczywiste reguły sprawowania urzędu papieskiego oraz bezkompromisowe, komunikowane za pomocą prostego przekazu przesłanie charakteryzują pontyfikat Franciszka...
Wśród przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych dominuje pogląd, że nie można prowadzić żadnych poszukiwań na tym terenie bez odniesienia do wartości. Sam postulat niezależności od wartości w badaniach może doprowadzić jedynie do realizowania w nich wartości nieuświadomionych, bądź to już na etapie wyboru przedmiotu badań, bądź na etapie ich analizy „obiektywnej” i obojętnej na aktualne i...
Funkcjonujemy w świecie permanentnych zmian – globalnych, krajowych i lokalnych – oraz kryzysów o szybkim tempie i trudnych do przewidzenia skutkach. Zmiany te dotyczą, pośrednio bądź bezpośrednio, również świata religii, który nie tylko staje się coraz bardziej różnorodny, ale też coraz mniej przejrzysty i wyrazisty. Taka wielowymiarowa i dynamiczna rzeczywistość wymaga od człowieka, który nie chce...
Dane pokazują, że życie rodzinne w Polsce w ostatnich 25 latach uległo poważnym zmianom. Podobnie jak w innych krajach, różnicują się modele rodziny realizowane przez Polaków. Oprócz tzw. tradycyjnych rodzin opartych na małżeństwie i posiadaniu dzieci coraz częściej pojawiają się związki kohabitacyjne (z dziećmi lub nie), rodziny monoparentalne, związki jednopłciowe rodziny układanki itp. Statystyki...
Problematyka aborcji nie od dziś wpływa, a w istocie znacząco „podgrzewa” życie polityczne zarówno w Polsce, jak i w Brazylii. Sprawy dotyczące aborcji uregulowane zostały (choć w nieco inny sposób) w obydwu krajach w wyniku swoistych targów politycznych w okresie trudnej transformacji systemowej, wprowadzającej porządek demokratyczny i zasady neoliberalne, która miała miejsce niemal w tym samym okresie...
Temat aborcji jest szeroko dyskutowany w polskiej sferze publicznej od czasu transformacji ustrojowej. Chociaż aktorzy religijni są aktywnymi uczestnikami tej debaty, socjologowie rzadko badają rolę religii w jej kształtowaniu. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o to, w jaki sposób religijne argumenty są używane do uzasadniania stanowisk zajmowanych w dyskursie o aborcji. Na podstawie...
W potocznym nastawieniu oglądanie dzieł o tematyce religijnej w muzeum należy do zachowań świeckich. Oglądanie ich w kościołach, sanktuariach, świątyniach, domach przybytku religijnego należy do zachowań religijnych. Todd Boss kwestionuje to założenie. Można odczuć świętość w galerii i piękno w kościele. Wystarczy wejść do galerii albo do kościoła. Wystarczy do czego? Poeta nie wyjaśnia, raczej implikuje...
Po okresie dominacji badań ilościowych w polskiej socjologii religii daje się zauważyć rosnące zainteresowanie rozwijaniem analiz jakościowych. Zwrot ku podejściu interpretatywnemu ma przyczyny zarówno w przemianach współczesnych społeczeństw (modernizacja, indywidualizacja, mobilność, zainteresowanie życiem codziennym etc.), jak i przekształceniach samej religii w kulturze Zachodu (subiektywizacja,...
Nie od dziś wiadomo, że fenomen rytuału wykracza poza możliwości poznawcze jednej dyscypliny naukowej i staje się przedmiotem oglądu, m.in. ze strony antropologii kulturowej, religioznawstwa, socjologii, a także nauk o wychowaniu. Powszechność obecności zjawisk rytualnych, a zarazem złożoność i subtelność ich materii, w szczególny sposób łączących to co biologiczne (cielesne) z tym co kulturowe (światem...